Umrzeć w deszczu to bez wątpienia najsmutniejsza książka, jaką w życiu czytałam. I nie tylko ja, bo takie właśnie zdanie możemy przeczytać na okładce tejże. Daleko jej do ckliwych historii miłosnych, choć miłość gra tu istotną rolę. Naładowana emocjami, przejmująca do głębi. A to po postu historia o życiu – tylko, że w jego najgorszej odsłonie.

Głównego bohatera poznajemy w dniu jego śmierci. W zaciszu własnego domu opowiada swoją historię pewnej dziennikarce. I nie można tego traktować inaczej jak spowiedź – Artur niczego nie ukrywa, nie stara się usprawiedliwić. Czytelnik przysłuchuje się tym intymnym wyznaniom, wypełniany coraz większym smutkiem. Bohater przenosi nas w czasy swojego dzieciństwa, kiedy tuż po śmierci jego pierwszej, młodzieńczej miłości, dziadek wręcza mu starego radzieckiego zenita i uczy chłopca sztuki fotografii, która w późniejszym czasie staje się dla Artura bardzo dochodową pracą, ale równocześnie kieruje jego los na niebezpieczne tory. Następnie przechodzi internat – kolejna kobieta, kolejne zauroczenie, później studia w Pradze, początki kariery, aż w końcu praca reportera wojennego, w okrutnej bałkańskiej wojnie domowej. Wydarzenia z lat dziewięćdziesiątych zmieniły Artura, ale człowiek przecież nie może pozostać taki sam, po doświadczeniach wojny. A jednak, po powrocie czeka go coś, co ostatecznie rozbije tego poturbowanego przez los człowieka i przypieczętuje decyzję o samobójstwie.

Jest to książka z rodzaju tych, które pozostają w człowieku. Niepozorna objętościowo, pozostawia ślad i nie pozwala o sobie zapomnieć, niosąc jednocześnie ogromne pokłady smutku i wyciskając z oczu łzy. Za tą atmosferę w dużej mierze odpowiedzialne są krótkie zdania i prosty język, za sprawą których cierpienie bohatera jest niemalże namacalne.
Artur Sadowski to postać tragiczna. Ciąży na nim fatum najgorsze z możliwych – fatum śmierci, które skazuje go na bolesną samotność. Mocno doświadczony przez życie, decyduje się w końcu na samobójczą śmierć. Można go potępiać, ale mnie bliżej do współczucia. Człowiek nie może tyle przeżyć i się nie załamać, a jemu i tak udawało się to przez długi czas. Nie wiem czy - biorąc pod uwagę ostatnie miesiące jego życia - można go polubić. Ja starałam się zrozumieć. Zrozumiałam jaki ból wypełniał serce tego, dobrego przecież, człowieka. Aleksander Sowa okazał się mistrzem w swoim fachu – doskonale gra na ludzkich emocjach, tworząc bohatera tak realistycznego, tak nam bliskiego, a jednocześnie takiego, z którym nie chcemy się utożsamiać. Zarzucić można mu jedynie mało rozbudowany wątek wojny na Bałkanach, ale jak sam mówi – to nie odwzorowanie wydarzeń historycznych było jego celem podczas pisania tej książki.

Umrzeć w deszczu to książka głęboko refleksyjna, wymagająca zastanowienia, pewnych przemyśleń. W jakimś stopniu wzbogacająca człowieka. I choć zawarta w niej historia nas nie odpręży, to jednak całkowicie pochłonie, bo przy tej ilości smutku, który ze sobą niesie, jest jednocześnie niezwykle wciągająca i wzruszająca. Warto się zapoznać z tą króciutką powieścią dla samego Artura – poznać jego historię, postarać się zrozumieć pewne decyzje i zobaczyć jak okrutny jest los, dając jednym wszystko, zabierając tym samym innym. Osobiście chyba długo się jeszcze nie otrząsnę, bo życie jakie wiódł bohater mocno mną wstrząsnęło i nie sądzę, abym szybko mogła wyrzucić z głowy to, co przeczytałam. 

Aleksander Sowa, "Umrzeć w deszczu", Poligraf, Brzezia Łąka 2009, s.142

Za książkę dziękuję portalowi:

Debiuty pisarskie | Polacy nie gęsi | Pod hasłem