Morderstwo w Orient Expressie Agathy Christie to świetny kryminał, chociaż jego budowa nie mogłaby być prostsza. Mamy zbrodnię, zeznania świadków i rozwiązanie zagadki. Wszystko chronologicznie i bez żadnych dygresji. A jednak – mimo ograniczonej liczby podejrzanych – tajemnica morderstwa jest zawikłana, a jej rozwiązania nie sposób domyślić się na pierwszy rzut oka.

Luksusowy Orient Express grzęźnie w zaspie śnieżnej w skutek czego pasażerowie zmuszeni są do nieprzewidzianego postoju. W tym samym czasie jeden z podróżnych zostaje brutalnie zasztyletowany w swoim przedziale. Sprawa wydaje się prosta – morderca musi znajdować się w zamkniętym pociągu, a liczba podejrzanych jest ograniczona. Jednak Herkules Poirot będzie miał nie lada zagwozdkę, kiedy okaże się, że każdy z pasażerów ma mocne alibi na czas, w którym popełniono zbrodnię. Czy to możliwe, że morderca wydostał się z pociągu? Rozwiązanie tej sprawy będzie wymagało wyjątkowej sprawności umysłu, bo każdy, nawet pozornie najmniej istotny, szczegół ma tu ogromne znaczenie.

Dzięki temu, że książka jest krótka, historia w niej zawarta nie jest rozwlekła. Nie znajdziemy tu niepotrzebnych fragmentów czy przegadanych opisów. Schemat jest prosty – zbrodnia, przesłuchanie i rozwiązanie zagadki, przy czym zeznania bohaterów i zdolność dedukcji słynnego detektywa są tak zajmujące, że nie sposób się nudzić choćby przez chwilę. Samo zakończenie jest zaskakujące, a jednocześnie tak logiczne, że po skończonej lekturze czytelnik będzie się głowił jak to możliwe, że sam wcześniej nie połączył pewnych faktów i nie rozwikłał tej sprawy.

Mocną stroną powieści są bohaterowie. W Morderstwie w Orient Expressie czeka na nas cały wachlarz różnorodnych postaci reprezentujących rozmaite kultury i grupy społeczne. Ciężko doszukać się pomiędzy nimi jakichkolwiek podobieństw, jednak słynny detektyw dzięki swojej pokrętnej logice odnajdzie wspólny mianownik także w tej kwestii. No właśnie - nie można zapomnieć o samym Herkulesie Poirot, który jest człowiekiem nadzwyczaj inteligentnym, spostrzegawczym, o nieco ekscentrycznym sposobie bycia i ciekawym toku rozumowania. Jest postacią zapadającą w pamięć i z całą pewnością stanowić może godną konkurencję dla Sherlocka Holmesa, choć wydaje się być zdecydowanie bardziej towarzyski.

Morderstwo w Orient Expressie to doskonała propozycja dla osób takich jak ja – dopiero zaprzyjaźniających się z tym gatunkiem. Lekka i stosunkowo krótka powieść w skondensowanej formie zawiera wszystko to, co w kryminałach najlepsze. Doskonale przemyślana zbrodnia i zaskakujące rozwiązanie poparte siłą dedukcji tworzą spójną całość, w której nie mam miejsca na niedociągnięcia. Christie udało się zawrzeć kwintesencję kryminału na niespełna trzystu stronach, dzięki czemu książka jest idealna w swojej prostocie. I chociaż było to moje pierwsze spotkanie z twórczością tej autorki, już teraz wiem, że na pewno nie ostatnie.

Agatha Christie, "Morderstwo w Orient Expressie", Hachette, Warszawa 2000, s. 259